نقشي كه آمانو به‌عنوان رئيس آژانس و گزارش‌دهنده نهايي اين سازمان دارد بيش از پيشينيان خود در معرض بازي سياسي قرار دارد. اين در حالي است كه در اين برهه حساس از شرايط بين‌المللي بايد گزارش‌هاي وي در قالب گزارش‌هاي فني و حقوقي تعريف شده در پادمان قرار بگيرد. ايران به دلايل تاريخي و به‌دليل سابقه بدآژانس اميدي به گزارش‌ها و عملكرد آن ندارد و بنابراين آمانو در آينده نيز در زمين سياست بازي خواهد كرد و احتمالا از حيطه وظايف حقوقي و فني خود خارج خواهد شد. اين در حالي است كه پادمان نظارتي كه ميان ايران با آژانس بسته شده مبتني بر حقوق و وظايفي است كه آژانس بارها از آن وظايف شانه خالي كرده و منحرف شده است. به‌دنبال سفر آقاي آمانو به ايران بايد به چند نكته اساسي توجه كرد؛ نكاتي كه غربي‌ها نيز به خوبي مي‌دانند كه ايراني‌ها نسبت به آن حساسند:
1- ايران همكاري‌هاي فني را با آژانس انجام خواهد داد اما اين موضوع مشروط بر اين است كه گزارش‌هايي كه از جانب آژانس صادر مي‌شود مبتني بر واقعيت باشد. ايران به اين موضوع حساس است كه پاسخ آژانس انرژي اتمي به حسن نيت، اعتماد‌سازي و همكاري‌هاي ايران چه خواهد بود؟ آيا خروجي اين همكاري‌ها، متقابلا حسن نيت و گزارش‌هاي فني آژانس خواهد بود يا اينكه مثل گذشته بايد منتظر گزارش‌هاي دوپهلو و خلاف واقع بود؟
2- ايراني‌ها نسبت به 2حوزه بسيار مهم مرتبط با هم نيز حساسيت ويژه‌اي دارند:
الف) بازرسي‌هايي كه در قالب برجام از جانب ايران پذيرفته شده است بايد در قالب اصول پذيرفته‌شده نظام صورت بگيرد و اين بازرسي‌ها نبايد به حوزه امنيت و اقتدار ايران صدمه‌اي وارد كند.
ب) همكاري‌هايي كه از طرف نهادها و افراد مختلف داخل نظام با آژانس صورت مي‌گيرد، نبايد تبديل به بازجويي از دانشمندان ايراني شود. ايران همه همكاري‌هاي لازم پذيرفته‌شده را انجام خواهد داد اما اين همكاري‌ها نبايد به سمت بازجويي از دانشمندان سوق پيدا كند كه در اين صورت آژانس خطوط قرمز ايران را زير پا مي‌گذارد.
3- آژانس انرژي اتمي بايد بداند كه ايران در مواجهه با گزارش‌هاي مغرضانه سياسي و غيرفني تسليم نخواهد شد و اگر آمانو و يارانش بخواهند در آژانس راه گذشتگان را ادامه دهند و از قالب فني خود خارج شوند، افكار عمومي دنيا و جامعه جهاني بزرگ‌ترين مقصر سياسي برهم خوردن روند توافق را آمانو و آژانس خواهند دانست.
بايد اشاره كرد كه آژانس به رياست آقاي آمانو دليل فني براي گزارش دوپهلو و مغرضانه پيدا نخواهد كرد اما بر اين باورم كه آمانو براي حفظ شرايط چانه زني منفي طرف‌هاي افراطي مخالف برجام، بخشي از موارد دوپهلوي سابق را در گزارش خود مطرح خواهد كرد.
نظر شما